Waqt li ddikjarat li hu dritt tal-persuna li tiddeċiedi jsirilhiex assessjar dwar riskji ta’ vjolenza domestika kif joħroġ mil-liġi, il-Fondazzjoni għas-Servizzi ta’ Ħarsien Soċjali, l-FSWS, stqarret li kien hemm żieda ta’ kważi tlieta u tletin fil-mija fost dawk li jaċċettaw li jagħmluh.
Biex ikun jista’ jsir dan jew le, persuna, li tkun qed tirrapporta xi abbuż jew fastidju, tintalab tiffirma dikjarazzjoni fejn tesprimi b’mod ċar ix-xewqa tagħha.
F’każ li din tagħżel li tmur għall-assessjar, minnufih tiskatta proċedura mill-awtoritajiet biex l-allegata vittma tingħata kull protezzjoni, kif ikun xieraq. Tali għajnuna fejn jidħlu vittmi ta’ vjolenza domestika u l-proċedura meta jkun irid isir assessjar tar-riskji huma deskritti fil-Kodiċi Kriminali.
Il-vittma tiġi offruta wkoll li tiddaħħal f’xelter ta’ emerġenza jew tirritorna lejn darha, b’għażla li tgħix ma’ qraba tagħha.
Meta vittma tagħżel li, wara rapport mal-Pulizija, isirilha assessjar tar-riskji, tiffirma karta ta’ kunsens. Hawn tiġi wkoll informata li, f’każ ta’ riskju għoli, dan jiġi diskuss mill-Multi-Angency Risk Assessment Meeting.
Minkejja dan, dejjem jiġu rispettati x-xewqat u d-deċiżjonijiet tal-persuna li tiddeċiedi hi dak li jsir f’ħajjitha.
Ir-reazzjoni tal-FSWS waslet wara li ħareġ pubblikament li Nicolette Ghirxi, li nqatlet fl-appartament tagħha fis-Swatar fil-lejl bejn il-Ħadd u t-Tnejn, ma riditx li jsirilha tali assessjar, anke jekk irrapportat lill-eks sieħeb tagħha, l-Irlandiż Edward William Johnston, li kien qed jiffastidjaha b’messaġġi.
Johnston ammetta mal-Pulizija li kien qatel lill-mara, waqt li għamel tliet sigħat jeħodha mal-uffiċjali, li ċċirkondawh max-xatt f’Paceville, u beda jheddidhom b’dik li, fis-satra tal-lejl, dehret bħala pistola.
Ftit qabel, l-Irlandiż ta’ 50 sena kien għadu kemm hedded ħaddiema fil-Lukanda Hilton bl-istess “arma”.
Hu spiċċa nqatel mill-Pulizija wara li pprova jassaltahom u kien hemm li nstab li dik li kellu f’idejh kienet replika proprja ta’ pistola.
Mingħajr id-dikjarazzjoni u l-kunsens ta’ Ghirxi, l-assessjar tar-riskji fil-każ tagħha ma setax isir. Qraba tal-vittma wkoll tennew ma’ midja oħra, li l-Pulizija għamlu dak kollu li setgħu fil-każ inkwistjoni.
Wara emendi fil-liġi u anke investimenti kbar li saru fil-faċilitajiet u r-riżorsa umana tal-Pulizija, inkluż b’taqsimiet speċjalizzati u hub ġdid apposta f’Santa Luċija dwar reati ta’ vjolenza domestika, aktar allegati vittmi resqu għall-għajnuna.
Skont l-istqarrija tal-FSWS, anke l-għadd ta’ persuni li għażlu li jagħmlu r-risk assessment żdied b’aktar minn 160 bejn Jannar u Ġunju li għaddew meta mqabbel mal-istess perjodu s-sena l-oħra.
Fil-fatt minn 506 bejn Jannar u Ġunju tal-2023 dawn telgħu għal 671 bejn Jannar u Ġunju din is-sena.
Il-vittmi ta’ vjolenza domestika f’Malta jirrikorru fis-sezzjoni tal-Gender-Based and Domestic Violence fil-Kwartieri tal-Pulizija fil-Furjana jew fil-hub f’Santa Luċija. Hawn uffiċjali speċjalizzati jispjegaw x’jiġri mir-rapporti fil-preżenza ta’ assessur tar-riskji u flimkien jaħdmu biex il-vittma ma terġax tesperjenza xi trawma oħra.
L-FSWS spjegat li, wara risk assessment, il-vittma tiġi offruta appoġġ emozzjonali, psikoloġiku u ta’ prattika, waqt li tkun tista’ taċċetta wkoll l-għajnuna ta’ social workers tad-Domestic Violence Unit fl-Aġenzija Appoġġ.
Filwaqt li l-maġġoranza tal-vittmi, li jirrapportaw għand il-Pulizija, jagħżlu li jsirilhom assessjar, ikun hemm dawk li xorta jirrifjutaw, għax jaħsbu li l-każ tagħhom ma jkunx ta’ riskju fuq ħajjithom.
Dan kien il-każ ta’ Nicolette Ghirxi li, f’April li għadda, kienet għamlet rapport lill-Pulizija dwar fastidju mill-eks sieħeb tagħha wara li temmew ir-relazzjoni f’Diċembru tas-sena l-oħra.
