Hekk kif il-Qorti kompliet tisma’ x-xhieda fil-każ b’rabta mal-inċident bid-double-decker li ħa l-ħajja ta’ żewġ turisti u darab bosta oħra lura fid-9 ta’ April tal-2018, xhud iddeskriva x-xena makabra li sab hekk kif wasal fuq il-post ftit mumenti wara l-inċident. B’rabta mal-każ hemm mixlija s-sewwieq Charles D’Amato ta’ 27 sena minn Ħal Qormi, u erba’ Diretturi li kienu jimpjegawh, l-aħwa, Lee Ann Borg 37 sena, Kim Degabriele ta’ 40 sena, Noel Degabriele ta’ 24 u Philip Degabriele ta’ 32 sena.
Il-Konsulent tal-Emerġenza Dr Jonathan Joslin spjega kif malli wasal fuq il-post u beda jassessja s-sitwazzjoni, ra li kien hemm ħafna nies konfużi u oħrajn li bdew joħorġu mix-xarabank. Spjega li kif daħal induna li kien hemm problema kbira fl-istaffa ta’ fuq hekk kif il-ħġieġ tad-‘double decker’ kien miksi demm. Stqarr li huwa tela’ t-taraġ u f’dak l-istadju ma seta’ jmiss lil ħadd iżda ried jara min kien fl-iktar qagħda kritika. Dr Joslin tenna li ra tifel żgħir ta’ sitt snin li kellu ‘fit’ u kellu ġrieħi serji f’rasu. Qal li dak seta’ jmut jekk ma jkunx assistit u għalhekk tniżżel mill-ewwel mix-Xarabank u ttieħed l-isptar minnufih.
Huwa sostna kif kien hemm mara baqgħet fejn ir-raġel tagħha li kien mejjet. Qal li kellu idu maqtugħa barra u induna li d-demm mal-ġenb tax-xarabank kien tiegħu. Stqarr li fuq il-bankina kien hemm ukoll id il-vittma. Huwa kompla jispjega fid-dettall il-ġrieħi li sofrew dawk li kienu abbord. B’kollox 32 persuna indarbu fl-inċident. Dr Joslin spjega kif ix-xufier sabuh f’uffiċċju ta’ sit tal-kostruzzjoni fil-qrib fejn hemmhekk ittieħed għat-trattament għax-xokk li kellu. Dak li kien Spettur, Pierguido Saliba, ukoll xehed li kien hu li għamillu t-test biex jara jekk ix-xufier kienx xurban. Huwa qal li dan irriżulta fin-negattiv u li t-test ma sab l-ebda traċċi ta’ alkoħol.
Tul is-seduta xehdu wkoll numru ta’ uffiċjali tal-pulizija li lkoll iddeskrivew ix-xena tal-inċident hekk kif waslu fuq il-post.
Fis-23 ta’ Marzu l-partijiet mistennija jagħmlu l-argumenti tagħhom fl-awla qabel il-Maġistrat Joseph Mifsud joħroġ id-digriet tiegħu dwar il-‘prima facie’ sas-26 ta’ dan ix-xahar.
10:24 – F’seduta fit-23 ta’ Marzu ser ikunu qed jinstemgħu n-noti tal-partijiet dwar il-‘prima facie’ biex imbagħad id-deċiżjoni ser tkun qed issir sal-26 ta’ Marzu mill-Maġistrat Joe Mifsud.
10:21 – Il-Maġistrat qal li kull xhud illum kien fuq l-inċident iżda huwa jrid jiddeċiedi l-‘prima facie’ fuq ir-reati. Spjega kif f’dan il-każ ma jistax jieħu l-‘prima facie’ b’mod leġġer.
Huwa nnota li għandu jiddeċiedi l-‘prima facie’ fi żmien tletin jum minn meta l-persuni mixlija tressqu l-Qorti u ġew akkużati. Il-prima facie hija d-deċiżjoni tal-Qorti li tara jekk hemmx biżżejjed evidenza sabiex l-akkużati jitpoġġew taħt att ta’ akkuża.
10:13 – Tela’ fuq il-pedana tax-xhieda l-Ispettur Malcolm Sammut stazzjonat fl-Ispecial Intervention Unit.
Huwa ta spjegazzjoni tal-ħidma dakinhar biex tkun ikkontrollata s-sitwazzjoni.
Tela’ wkoll l-Ispettur Pierguido Saliba li spjega kif kien stazzjonat mat-Taqsima tat-Traffiku dak iż-żmien tal-inċident. Spjega kif in-nies tiegħu dak iż-żmien kienu diġà bdew jagħlqu t-toroq li jagħtu għas-sit u huwa ra li kull triq kienet magħluqa. Huwa kompla jgħid kif huwa ġie mitlub li jagħmel il-breathlyser lill-persuna. Huwa spjega kif mill-breathyliser ħareġ li ma kien taħt l-ebda influwenza tal-alkoħol u r-riżultat ġie ‘0’.
10:05 – Huwa ntwera wkoll numru ta’ ritratti fejn fost l-oħrajn għaraf il-pożizzjoni li biha kienet wieqfa x-xarabank, l-id ta’ wieħed mill-vittmi mal-art fuq il-bankina, u ż-żewġ vittmi mejta fuq in-naħa ta’ fuq tax-xarabank.
10:02 – Tela’ fuq il-pedana tax-xhieda l-Assistent Kummissarju Sandro Gatt li huwa stazzjonat fid-dipartiment tar-reati maġġuri u l-omiċidji. Il-Maġistrat Joe Mifsud beda billi qal li din it-taqsima qed timpressjonah bil-mod effettiv li bih qed twettaq il-ħidma tagħha. Huwa stqarr li saħansitra l-ispetturi qed jagħmlu xogħol tajjeb ħafna anke fi stadju ta’ prosekuzzjoni.
Il-Prosekuzzjoni bdiet billi tistaqsi fejn l-assistent kummissarju x’kien l-involviment tiegħu f’dan il-każ.
Spjega kif huwa ġie infurmat li kien hemm inċident stradali li kien gravi. Huwa ddeskriva x-xena li ra hekk kif wasal. Qal kif xħin tela’ fuq ix-xarabank ra mara li kienet bla ħajja b’rasha baxxuta u b’xagħarha mdendel. Sostna wkoll kif kien hemm raġel ieħor ukoll bla driegħ li wkoll kien bla ħajja.
Il-Maġistrat innota kif dwar ix-xena diġà semgħu ħafna u anke hemm ritratti u xhieda li huma inklużi fil-proċess verbal u għalhekk talbu jimxi għall-istadju tal-investigazzjoni. Ix-xhud spjega li fl-investigazzjoni huwa qatt ma daħal iżda dakinhar għen biss biex tkun ikkontrollata s-sitwazzjoni dakinhar. B’hekk intemmet ix-xhied tiegħu.
Warajh tela’ jixhed is-Supretendent Josric Mifsud, li huwa wkoll wieħed mill-Ispetturi li qed imexxi l-Prosekuzzjoni. Huwa qal kif dak iż-żmien kien stazzjonat fl-għassa ta’ Bormla. Qal kif huwa dakinhar kien assista sabiex jitneħħew in-nies minn fuq ix-xena. Fisser kif tela’ jiċċekkja x-xarabank biex jara kienx hemm persuni mejta taħt xi sit iżda qal li ma kienx hemm.
9:53 – Spjega kif id il-mejjet instabet fuq il-bankina mal-crash barriers u huwa kkonferma li din kienet tiegħu u tħalliet hemmhekk għall-istħarriġ tal-pulizija. B’hekk intemmet ix-xhieda ta’ Dr Jonathan Joslin.
9:51 – Huwa spjega kif fost l-oħrajn, l-isptar kienu għamlu kamra biex fiha tinżamm il-familja kollha ta’ Butt sabiex f’dawk iċ-ċirkostanzi l-familja kollha tibqa’ flimkien. Dan filwaqt li Robert Butt kien fit-Taqsima tal-Kura Intensiva.
Ix-xhud iffirma n-notamenti li għamel referenza għalihom tul ix-xhieda tiegħu u dawn ġew ippreżentati fil-Qorti.
Il-Prosekuzzjoni wrietu numru ta’ ritratti li jinsabu fil-process verbal u staqsietu jekk dawn jassimilahomx ma’ dak li ra hu. Spjega kif dawn huma ritratti forensiċi li ttieħdu wara li hu ħareġ mix-xarabank. Stqarr kif fuq ix-xarabank ma kien għad fadal l-ebda pazjent iżda kien għad hemm iż-żewġ katavri tal-persuni li tilfu ħajjithom. Innota wkoll id-demm li kesa l-ġenb kollu tax-xarabank.
9:46 – Qal li huwa seta’ jqum u għalhekk żammewlu għonqu u niżżluh bil-mod. Spjega kif huwa kellu pressjoni f’rasu u l-għada kellu jiġi operat u ddaħħal fit-taqsima tal-kura intensiva.
Dr Joslin kompla jfisser kif kien hemm mara wkoll li għadha fuq u familja ta’ erba’ li wkoll kellhom ġrieħi u ksur f’idhom.
Huwa sostna kif fl-aħħar kien għad fadal biss il-mara Taljana fuq li kienet l-ewwel waħda quddiem u ħadet l-ewwel daqqa. Spjega kif kellha ċertu protezzjoni li kellha mill-ħadid tax-xarabank ta’ quddiem. Dr Joslin tenna kif kien hemm mara wkoll li kienet fuq l-aħħar sit u kellha ċans tirreaġixxi għall-inċident għaliex rat x’inhu jiġri. Spjega kif madankollu l-inċident tant ġara malajr li l-mara xorta kellha tiċċrita f’rasha hekk kif ma laħqitx titbaxxa kompletament.
Huwa stqarr kif b’kollox kien hemm 32 persuna midruba. Spjega kif lix-xufier sabuh ġo uffiċċju ta’ sit tal-kostruzzjoni fil-qrib fejn hemmhekk ittieħed għat-trattament għax-xokk li kellu.
9:40 – Qal li huwa mexa san-naħa ta’ wara biex jara x’każijiet hemm, u hemmhekk reġgħu bdew iniżżlu lil min seta’ jimxi. Qal li f’dan il-proċess beda jinduna li min kien l-iktar midrub u fejn seta’ kien hemm problemi. Spjega kif kien hemm tnejn li ma ċċaqilqux. Spjega kif kien hemm mara baqgħet fejn ir-raġel tagħha li kien mejjet. Qal li kellu idu maqtugħa barra u d-demm mal-ġenb tax-xarabank kien tiegħu. Stqarr li hu spjega lil martu li huwa mejjet.
Qal kif kien hemm mara wkoll li kellha ġrieħi serji u li ma kinitx qed tieħu nifs. Din ma kellhiex qraba magħha.
Spjega kif kien hemm raġel ieħor li kien jidher paralizzat minn sidru l-isfel. Qal kif kien hemm it-tfal tiegħu xxukjati fuq in-naħa tal-lemin tiegħu. Spjega kif niżlu lit-tfal u l-mara tiegħu u hekk għamlu iżjed spazju fejn jaħdmu. Qal kif dan kien Robert Butt li kien imdaħħal fl-età. Spjega kif bdew iżommulu għonqu għaliex induna li kien hemm xi ksur fl-għonq.
Spjega wkoll kif kien hemm tifel ieħor li kellu ġrieħi wkoll f’rasu li ttieħed l-isptar u ddaħħal fit-taqsima tal-kura intensiva.
Ix-xhud spjega kif inġieb turn-table ladder tal-Protezzjoni Ċivili fejn bih tniżżel Robert Butt. Dan kellu ġrieħi severi fl-ispina ta’ dahru. Sostna li dan ġie operat malajr.
Ix-xhud kompla jgħid li wara Butt, l-iktar li kellu problema kien Simon Morrison. Dr Joslin qal li huwa kien qed ikellmu iżda kien evidenti li kellu ġrieħi serji f’rasu.
9:33 – L-ewwel li xehed kien il-Konsulent mit-Taqsima tal-Emerġenza, Dr Jonathan Joslin li kien ‘First Responder’ f’dan il-każ. Spjega kif huwa ngħata t-tagħrif li kien hemm inċident fiż-Żurrieq u huwa u sejjer beda jirċievi l-informazzjoni li kien inċident serju b’numru ta’ persuni midruba u oħra mejta. Spjega kif Dr Michael Spiteri wasal ftit qablu fuq il-post u induna li dan kien jikklassifika bħala inċident maġġuri.
Spjega kif l-isptar minnufih beda jipprepara biex joħorġu numru ta’ timijiet oħra fuq is-sit fejn ġara l-inċident biex jagħtu l-ewwel għajnuna. Dan filwaqt li ġew mgħajta wkoll l-għaqdiet non-governattivi bħas-Soċjetà tas-Salib l-Aħmar.
Ix-xhud spjega kif huwa kien dak li kellu jagħmel l-ewwel assesjar tas-sitwazzjoni. Spjega kif kien hemm ħafna nies konfużi u oħrajn li bdew joħorġu mix-xarabank. Spjega li kif daħal induna li kien hemm problema kbira fuq hekk kif il-ħġieġ tad-double-decker kien miksi demm u allura induna li kien hemm xi ħadd li qed jitlef ħafna demm. Huwa għajjat biex kull min jiflaħ iqum, joħroġ mix-xarabank.
Spjega kif f’temp ta’ ħames minuti battlu isfel min-nies. Sadanittant Dr Michael Spiteri kien qed ilesti post fejn dawk midruba bdew jingħataw l-ewwel għajnuna. Spjega li huwa tela’ t-taraġ u f’dak l-istadju ma seta’ jmiss lil ħadd iżda ried jara min kien fl-iktar qgħada kritika. Spjega li ra tifel żgħir ta’ sitt snin li kellu fit u kellu ġrieħi serji f’rasu. Qal li dak seta’ jmut jekk ma jkunx assistit u għalhekk tniżżel mill-ewwel mix-xarabank u ttieħed l-isptar.
9:18 – Il-Prosekuzzjoni kellha tikkoreġi akkuża wara referenza żbaljata għall-artiklu tal-liġi. Għalhekk l-akkużati kellhom jerġa’ jsirilhom l-eżami. Dawk preżenti wieġbu mhux ħatja filwaqt li t-tnejn li ma kinux preżenti u huma skużati ġew ikkuntatjati permezz tat-telephone fejn reġgħu kkonfermaw li huma mhumiex ħatja għall-akkużi miġjuba kontrihom.
Aktar qabel – F’awla erbgħa u għoxrin qed tinstema’ l-kumpilazzjoni tax-xhieda fil-każ b’rabta mal-inċident bid-double-decker li ħa l-ħajja ta’ żewġ turisti u darab bosta nhar id-9 ta’ April 2018.
Il-Maġistrat Joe Mifsud spjega kif din is-seduta qed issir minħabba l-urġenza tagħha u skont it-termini imposti mill-Awtoritajiet tas-Saħħa.
Huwa spjega wkoll kif tnejn mill-akkużati ġew skużati u mhux ser jattendu minħabba raġunijiet ta’ saħħa.
