Il-21 ta’ Lulju ta’ din is-sena, ifakkar il-mitt sena mit-twelid tal-Eks Aġent President ta’ Malta, Speaker tal-Parlament, ekonomista, ġurnalist u kittieb letterarju, Pawlu Xuereb, li kien twieled fir-Rabat, Malta.
F’kummenti lil ONE News, is-Sinjura Xuereb iddeskriviet lil żewġha, li miet fis-6 ta’ Settembru tal-1994, bħala raġel tal-familja, b’imħabba kbira lejn l-annimali u l-pjanti. Hu kien ukoll dilettant tal-futbol, fejn għal xi żmien f’żogħżitu wkoll lagħab bħala goalkeeper mal-Juniors tar-Rabat Swifts.
Xuereb kien iżżewweġ lil Edwige neè Muscat, u kellhom tifla, li semmewha Maria.
Hu baqa’ magħruf minn kulħadd bħala ġentlom ta’ integrità kbira, onestà u rettezza. L-imħabba tiegħu lejn iż-żgħir, il-batut u l-fqir qarrbuh aktar lejn il-Partit Laburista, tant li fl-1962, Pawlu Xuereb ħaseb biex jiddedika aktar ħin għall-politika u ddeċieda li jikkandida ruħu għall-elezzjoni ġenerali ta’ dik is-sena, magħrufa bħala tad-Dnub il-Mejjet, li fiha ġie elett bħala Membru Parlamentari għall-ewwel darba.
Minn hawn żamm is-siġġu Parlamentari tiegħu anke fl-elezzjonijiet sussegwenti tal-1966, l-1971, l-1976 u dik tal-1981.
Sa mill-1958 sal-aħħar tas-snin tmenin, Xuereb kien membru tal-Eżekuttiv tal-Partit Laburista u, għal xi żmien, serva wkoll bħala membru tal-bord tad-dixxiplina tal-Partit. F’dan il-perjodu, Xuereb ukoll inħatar bħala Segretarju Parlamentari fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru Dom Mintoff, f’Awwissu tal-1971 u xahrejn wara ngħata r-responsabbiltà ta’ Ministru għall-Kummerċ, l-Industrija, l-Agrikoltura u t-Turiżmu wara r-riżenja ta’ Dr Joe Micallef Stafrace.
B’sens ta’ altruwiżmu, fis-27 ta’ April tal-1983, Xuereb ċeda s-siġġu Parlamentari tiegħu biex seta’ jidħol Dr Karmenu Mifsud Bonnici, li dak iż-żmien kien se jsir il-Mexxej tal-Partit Laburista.
Tul il-karriera politika tiegħu, bejn Lulju tal-1986 u Frar tal-1987, Pawlu Xuereb serva wkoll bħala Speaker tal-Kamra tad-Deputati, wara Daniel Micallef, li kien ġie elett u anke maħtur Ministru għall-Edukazzjoni u l-Ambjent.
Iltqajna ma’ Edwige Xuereb, l-armla tiegħu, fid-dar tagħha u tlabniha tirrakkontalna dwar dakinhar li ġew informati dwar il-ħatriet importanti ta’ żewġha.
Biswit abbozz tal-monument iddedikat lil żewġha, li jinsab fi Ġnien Howard fir-Rabat, xogħol il-mibki skultur Anton Aguis, Edwige qaltilna kif Pawlu ħa l-aħbar għall-ħatra tiegħu bħala Speaker.
Qalet, ‘Speaker tal-Kamra, fil-fatt konna msefrin, meta qalulu. Niftakar kellna l-ajruplan bil-ħsara, u hu kien veru inkwetat. Qalilhom issa m’għandix moħħ hekk, nitkellmu la naslu Malta qawwijin u sħaħ. U fil-fatt hekk kien, meta wasalna, bagħtu għalih u għamluh Speaker. Ma damx Speaker, ftit xhur, però meta ġew biex jaħtruh, lil Karmenu Mifsud Bonnici qallu ‘Jiena se naċċetta, però bil-patt u l-kundizzjoni li jiena se nimxi kulħadd xorta, mhu se nagħmel distinzjoni ma’ ħadd’. Karmenu qallu, ‘anzi int hekk għandek tagħmel’.”
Wara t-tmiem tal-kariga tat-tielet President tar-Repubblika, Agatha Barbara, Xuereb inħatar mill-Prim Ministru ta’ dak iż-żmien, Karmenu Mifsud Bonnici bħala l-Aġent President tar-Repubblika.
Qalet, ‘Ġimgħa qabel, xi ħadd ġie qalilna lis-Sur Xuereb ħa jaħtruh President, jew hu jew hemm xi ħadd ieħor. Niftakar konna fil-ġnien, aħna għednilu mela xi ħaddieħor. Qalli, ma tarax! U għaddiet. Dan kien il-Ħadd, imbagħad, it-Tnejn, it-Tlieta u I-Erbgħa l-Parlament. Jien kont għedtlu, ‘Paul, jekk jgħidulek ċempilli mill-ewwel, biex inċempel lill-papà tiegħek u lill-mummy wkoll ħalli mhux jisimgħu mill-midja’. Jien f’qalbi għedt mela sewwa qal. Imbagħad il-Ġimgħa filgħaxija kien il-Parlament u ċempilli u qalli li ddeċidew li għall-mument jagħmluh Aġent President. Fil-fatt mhijiex Aġent, hija President Ad Interim, għax Aġent President meta jkun hemm President diġà. Imma hu kien il-Kap tal-Istat. Ma kien hemm ħadd ieħor floku. Insomma, mar jieħu l-ġurament, bil-kwiet, kwiet kwiet.’
Xuereb beda jservi f’din il-kariga fis-16 ta’ Frar 1987 u dam sal-4 t’April tal-1989 fejn imbagħad, wara l-bidla fil-Gvern, inħatar Ċensu Tabone bħala r-raba’ President tar-Repubblika.
Dwar ir-reazzjonijiet tal-familja tagħhom dakinhar, is-Sinjura Xuereb dehret emozzjonata għall-aħħar.
Qalet, “It-tifla ta’ żgħira li kienet, kellha xi ħames snin u nofs, għax hi għamlet il-Preċett, Sant Anton, bdiet taqbeż u tgħola. Ma naħsibx li kienet irrealiżżat. Naħseb semgħet lili u għedtilha , issa la jiġi l-papa, għedtilha mur ħdejh, mur busu. Qaltli iva, iva. U fil-fatt hekk għamlet. Ir-reazzjoni tiegħi kienet naqra mixed. Għedt veru Paul se jkun kuntent, għax kont naf li ma kienx iħobb ċerimonji u hekk. Għedt għaliex le. Kont ferħana għalih. Jiena dak li kien jagħmel dwar politika u hekk, jien qatt m’għedtlu xejn. Konna niddiskutu. Kont ngħidlu int taf x’għandek tagħmel, iddeciedi inti. Anki din tal-President. Qalli x’nagħmel? Għedtlu int taf xi trid.”
