Artiklu miktub mill-Ambaxxatur Malti għas-Santa Sede Frank Zammit
Ir-rinunzja tal-Papa Benedittu XVI fil-11 ta’ Frar 2013 kienet waħda mill-aktar mumenti sorprendenti u mhux mistennija fl-istorja reċenti tal-Knisja Kattolika. Għal ħafna, l-idea li Papa jista’ jirriżenja kienet kważi inkonċepibbli. Fil-fatt, kien ilu iktar minn sitt mitt sena li dan l-att ma seħħx. Iżda Benedittu, b’ċarezza u umiltà, għażel li jħalli t-tmun tad-daghjsa ta’ Pietru b’konvinzjoni fil-limiti tiegħu bħala bniedem.
Wieħed jista’ jinterpreta din id-deċiżjoni bħala att ta’ dgħufija, iżda fir-realtà kienet forma qawwija ta’ tmexxija spiritwali. F’mument fejn id-dinja kienet qed tgħaddi minn bidliet soċjali, reliġjużi u teknoloġiċi intensi, il-Papa għaraf li l-fiduċja li l-Knisja kellha bżonn setgħet tkun ipprovduta biss minn xi ħadd b’saħħa u enerġija ġdida. Dan kien ġest li fakkar li l-papiet, għalkemm ir-rappreżentanti ta’ Kristu fid-dinja, huma wkoll irġiel limitati, u li l-awtorità vera titlob umiltà qabel kollox.
Il-mod kif Benedittu XVI għamel dan l-għażla ma kienx teatrali u lanqas imqanqal. Għandu x’jaqsam mal-personalità tiegħu stess — teologu profond, bniedem riflessiv, u mexxej li qatt ma fittex ċelebrità. Huwa qal li rnexxielu jasal għal din id-deċiżjoni “b’kuxjenza libera” wara li għaraf li s-saħħa fiżika u mentali tiegħu ma kinitx aktar adegwata għall-piżijiet tal-ministeru petrin.
Is-sinifikat ta’ din ir-rinunzja jmur lil hinn mill-ġest amministrattiv. Huwa stedina għall-Knisja biex tagħraf ir-realtà konkreta tal-ħajja: li l-missjoni mhix dejjem li żżomm il-poter, iżda li tittrasferih meta jkun meħtieġ. Huwa wkoll sinjal li l-Knisja tista’ tiġġedded mhux biss permezz ta’ żgħażagħ, iżda wkoll permezz tal-għażliet kuraġġużi ta’ dawk li waslu fi tmiem it-triq tagħhom.
Benedittu XVI sar “Papa Emeritu”, żvilupp ġdid fl-istorja tal-papat. Għex fis-skiet, fit-talb, u f’ċertu mod, kompla joffri eżempju ta’ dixxerniment u spiritwalità mill-ġenb. Id-deċiżjoni tiegħu ħalliet impatt fuq kif il-papjat jiġi perċepit: inqas bħala istituzzjoni li tiddependi fuq il-figura personali ta’ mexxej waħdieni, u aktar bħala ministeru li jrid ikun kontinwament f’servizz tal-poplu t’Alla.
Illum, naraw kif il-ġest tiegħu fetaħ triq għal riflessjoni iktar matura dwar ir-rwol tal-Papa, kif ukoll dwar kif il-Knisja għandha tittratta ma’ sitwazzjonijiet fejn is-saħħa, l-età jew iċ-ċirkostanzi jistgħu jnaqqsu l-effettività ta’ min ikun fuq quddiem. F’dan is-sens, ir-ragħaj li ċeda l-bastun ma telqax il-merħla, iżda wera li t-tmexxija vera timxi ma’ Kristu, mhux bil-poter imma bis-servizz.
F’dinja li spiss taċċetta r-riżenja bħala falliment, Benedittu XVI għamilha att ta’ fidi, ta’ kuraġġ u mħabba lejn il-Knisja. Il-wirt tiegħu ma jinsabx biss fil-kitbiet tiegħu, iżda f’dak il-mument profond meta qal: “Jien m’għadnix kapaċi… u għalhekk, inrodd dan il-ministeru lura f’idejn Alla.”
