L-isfidi li qed jaffaċċjaw lir-reġjun tal-Artiku jistgħu jiġu indirizzati b’mod effettiv u komprensiv biss permezz ta’ approċċ ibbażat fuq il-kooperazzjoni multilaterali, qal il-Ministru għall-Affarijiet Barranin u Promozzjoni tal-Kummerċ Carmelo Abela, qal waqt il-Forum tal-Artiku li tlaqqa’ fil-belt ta ’Umeå fl-Iżvezja, li tinsab 400km fin-nofsinhar taċ-Ċirku tal-Artiku. Fid-dinja interkonnessa tal-lum, l-ebda pajjiż jew reġjun ma jista’ jibqa’ diżinteressat fl-isfidi li jiltaqgħu magħhom pajjiżi u reġjuni oħra, kompla l-Ministru, filwaqt li ddeskriva l-parteċipazzjoni attiva ta’ Malta fil-Forum bħala dikjarazzjoni politika favur din il-konvinzjoni. Hekk kif Malta qed tħejji biex tniedi l-kampanja tagħha biex tiżgura siġġu mhux permanenti fil-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Magħquda fl-2023-24, qed tfittex ukoll li tifhem aħjar l-isfidi li pajjiżi u reġjuni oħra qed jitrattaw.
L-avveniment ta’ livell għoli qed jiġi organizzat b’mod konġunt mill-Kummissjoni Ewropea, is-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna u l-Gvern tal-Isvezja fit-3 u l-4 ta’ Ottubru 2019. Huwa jġib flimkien atturi ewlenin tal-Artiku u partijiet interessati reġjonali biex jiddiskutu l-isfidi li jinsabu quddiemna. Il-Ministri għall-Affarijiet Barranin mill-istati membri tal-UE, kif ukoll il-Kunsill tal-Artiku, ġew mistiedna wkoll biex jipparteċipaw.
Waqt li ħa sehem fi djalogu intitolat ‘International Cooperation in the Arctic’, il-Ministru Abela tkellem dwar ir-rekord ta’ Malta fit-trawwim ta’ kooperazzjoni multilaterali. Huwa rrefera għall-proposta ta’ Malta fl-1967 biex qiegħ il-baħar fond ikun lil hinn mill-ġurisdizzjoni nazzjonali u r-riżorsi li jinsabu fih jiġu ddikjarati bħala parti mill-wirt komuni tal-umanità. Din is-sejħa wasslet għal proċess li wassal għall-adozzjoni, fl-1982, tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Magħquda dwar il-Liġi tal-Baħar (UNCLOS). Malta ħadet ukoll inizjattivi internazzjonali fir-rigward tat-tibdil tal-klima. Barra minn hekk, fl-1988 Malta ħadet inizjattiva fl-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Magħquda biex tipproponi l-kunċett ta’ konservazzjoni tal-klima bħala parti mit-tħassib komuni tal-umanità. Dan wassal għad-deċiżjoni, meħuda fl-1990, li tibda l-proċess li rriżulta fil-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Magħquda dwar it-tibdil tal-klima.
Hekk kif l-Artiku qed isostni tidwib kbir ta’ silġ, il-livell tal-baħar qed jogħla kullimkien. Il-Ministru Abela qal li stati żgħar u gżejjer madwar id-dinja se jkunu dawk l-aktar li ser iweġġgħu, minkejja li huma fost l-inqas li kkontribwew għas-sitwazzjoni li tinsab fiha d-dinja, qal il-ministru. Filwaqt li rrikonoxxa li l-effetti tat-tisħin globali fl-Artiku joħolqu ċerti opportunitajiet ekonomiċi ġodda, huwa enfasizza li kwalunkwe sfruttament ta’ opportunitajiet bħal dawn għandu jkun sostenibbli u għandu jiggarantixxi wkoll il-protezzjoni tar-reġjun.
Il-kelliema l-oħra fid-djalogu kienu Pekka Haavisto, Ministru għall-Affarijiet Barranin tal-Finlandja; Gudlaugur Thór Thórdarson, Ministru għall-Affarijiet Barranin tal-Iżlanda; Ann Linde, Ministru għall-Affarijiet Barranin tal-Iżvezja; Ine Eriksen Søreide, Ministru għall-Affarijiet Barranin tan-Norveġja; Edgars Rinkēvičs, Ministru għall-Affarijiet Barranin tal-Latvja; Vellamvelly Muraleedharan, Ministru tal-Istat għall-Affarijiet Esterni tal-Indja; u Carsten Grønbech-Jensen, Segretarju tal-Istat għall-Affarijiet Ewropej u l-Artiku tad-Danimarka.
Il-Forum tal-Artiku tal-UE nfetaħ uffiċjalment mill-Prinċipessa Żvediża Victoria, li magħha l-Ministru Abela kellu l-opportunità li jaqsam opinjonijiet waqt dan l-istess avveniment. F’Umeå, il-ministru kien akkumpanjat mill-Amb. Fiona Formosa, is-Segretarju Permanenti fil-Ministeru għall-Affarijiet Barranin u l-Promozzjoni tal-Kummerċ.
Ritratti: MFTP
