Wara proċess rigoruż ta’ restawr u prova, illum il-ġurnata, ir-riżerva naturali tas-Salina reġgħet bdiet tipproduċi l-melħ wara snin wieqfa.
Iżda meta fl-elfejn u tmintax il-BirdLife ħadet f’idejha l-amministrar ta’ din is-sit, ħadmet sabiex terġa’ tibda l-produzzjoni tal-melħ fis-Salina.
Il-Manager tar-Riżerva Naturali tas-Salina, Emanuel Mallia spjegalna: “Sibna li kien hemm ċerti difetti strutturali. Kien hemm ilma dieħel minn diversi postijiet u l-valves, id-dorga li kienet suppost tagħlaq l-ilma ma kinitx watertight, ma kinitx tagħlaq kompletament allura jekk inti għandek ilma dieħel il-ħin kollu ma tistax tagħmel il-melħ.”
Kien biss matul is-sajf tas-sena l-oħra li l-ħaddiema skoprew kif jerġgħu jibdew il-produzzjoni.
Mallia spjegalna wkoll l-proċess ta’ kif isir il-melħ u qal li qabel kollox bdew b’ħasla papali tas-Salina u mbagħad daħħlu l-ilma baħar.
Huwa tenna: “Ftaħna l-ilma li mill-baħar, jgħaddi mill-kanali, l-ewwel jiġi ffiltrat l-ilma mill-alka u ħaxix ieħor u ramel fil-banjijiet ta’ barra, il-kbar. Hemmhekk dak jaqbad l-alka ta’ barra u r-ramel. L-ilma jiġi ffiltrat u jgħaddi minn diversi kanali u jidħol fejn ngħadduh aħna eżatt. Dak sar f’April. Jingħalqu l-valvijiet u jibda l-proċess ta’ evaporazzjoni.”
Sal-aħħar ta’ Ġunju ġew innutati saffi ħoxnin ta’ melħ. Fil-fatt huwa maħsub li ġew prodotti madwar għaxar tunnellati ta’ melħ.
Mallia kompla jfisser: “Ġbarna n-nies u rnexxielna bil-pali, u nagħmlu dawn il-munzelli. Tħallih għax hu ma jkunx niexef kompletament, xorta jkun għad hemm l-ilma, meta inti tagħmel bil-pali mbagħad l-ilma joħroġ minnu u jinxef iktar, meta jinxef iktar imbagħad tista’ tneħħi l-melħ.”
Lill-Manager tar-Riżerva saqsejnieh dwar x’se jiġri mill-melħ li jista’ jew jintuża għall-ikel jew għal proċeduri industrijali.
Huwa qalilna, “Ħa nibgħatu samples minnu għal testijiet f’laboratorji speċjalizzati barra minn Malta u dak jgħidilna dwar il-kwalità tal-melħ, jekk fihx impuritajiet u jekk huwiex tajjeb għall-ikel.”
Ir-Riżerva naturali tas-Salina hija magħrufa sew għall-viżitaturi tar-rix li jżuruha matul is-sena.
Għaldaqstant staqsejna jekk dawn l-għasafar qanqlithomx il-kurżità dwar dawn il-munzelli tal-melħ.
Mallia qalilna, “Huma ma jinteressahomx il-melħ, jinteressahom fejn ħa jsibu l-ikel. Fejn hemm il-melħ, mhux ħa jkun hemm ħlejjaq ħajjin, il-melħ joqtol kollox.”
Fil-fatt, il-ftit tjur li lmaħna kien ħafna aktar interessat li jikkaċċja l-bużaqq li jgħix fis-Salina.