“Biex taħdem u tagħti l-frott mixtieq, kull riforma trid tkun ibbażata fuq it-trasparenza u l‑kontabilità flimkien ma’ sisien finanzjarji sodi. Iċ‑ċittadini lanqas biss jistgħu jibdew jafdaw lill‑istituzzjonijiet tal‑Unjoni Ewropea (UE) jekk ma jkunux konvinti li qegħdin nieħdu ħsieb flushom b’mod xieraq u li qed inżommu kont tajjeb ta’ kif qed nagħmlu dan.”
Dan kien il-messaġġ tal-Membru tal‑Qorti Ewropea tal‑Awdituri (QEA) Leo Brincat, meta nhar it‑Tnejn li għadda, ippreżenta r-Rapport Annwali tal‑Qorti għas-Sena Finanzjarja 2015 lid-Deputat Speaker Ċensu Galea kif ukoll lill-Membri Parlamentari f’laqgħa konġunta tal‑Kumitat dwar il‑Kontijiet Pubblici, tal‑Kumitat dwar l‑Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji kif ukoll tal‑Kumitat għall‑Affarijiet Barranin u Ewropej.
Il-Membru tal‑Qorti Ewropea tal‑Awdituri qal li dak li jinteressa liċ‑ċittadini huwa minn fejn qed jiġu l-flus; fejn qed jintefqu; x’inhi l‑qagħda finanzjarja attwali; u b’mod speċjali jekk il‑kontijiet jippreżentawx stampa vera u ġusta tas‑sitwazzjoni attwali kif ukoll jekk il‑livell ta’ żball stmat għadux sinifikament ogħla mis-soll stabbilit ta’ 2%.
In-nies trid tkun taf jekk fl‑amministrazzjoni tal‑Istituzzjonijiet Ewropej hemmx trasparenza xierqa fit‑tħaddim ta’ dawn il-flus. Il‑pubbliku qed isir dejjem aktar għatxan għall-informazzjoni dwar jekk sarux żbalji fl‑amministrazzjoni ta’ dawn il-fondi u allura dwar jekk kienx hemm ħela u/jew frodi matul is-sena finanzjarja li għaddiet.
Is-Sur Brincat kompla jispjega li meta l-QEA tgħid li l‑livell ta’ żball kien ta’ 3.8% dan ma jfissirx li attwalment inħlew €5 biljun f’fondi tal-UE. Li jkun ġara huwa li fl‑iskrutinju li tagħmel, il‑Qorti tkun ivverifikat jekk il-flus tal-UE jkunux intefqu għall‑iskop li għalih kienu intenzjonati, jekk l‑ispejjeż iddebitati ġewx ikkalkulati b’mod xieraq u jekk il‑kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà ġewx sodisfatti. Fir‑realtà, iċ-ċifra ta’ 3.8% tirreferi proprju għal dan.
Ir-rapport juri biċ-ċar l‑iżbalji li jsiru meta l‑benefiċjarji fl‑istati membri ma jikkonformawx mar-regoli fid‑dikjarazzjonijiet ta’ nfiq tagħhom lill-UE, aktar u aktar meta biex ikunu eliġibbli għal finanzjament simili, il‑benefiċjarji huma meħtieġa jikkonformaw kemm ma’ regoli speċifiċi tal-UE, kif wkoll, f’xi każijiet, ma’ regoli nazzjonali. Dawn ir‑regoli jeżistu biex jassiguraw li l‑infiq isir skont l‑għanijiet stipulati mill‑Kunsill u mill-Parlament.
Is-Sur Brincat ħabbar li filwaqt li n‑nefqa amministrattiva Ewropea kellha l-aktar livell baxx ta’ żball stmat (ta’ madwar 0.6%), il‑Qorti reġgħet sabet l-ogħla livell ta’ żball stmat fl‑infiq tal-UE taħt ‘Koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali’ (ta’ 5.2%), kif ukoll fil-‘Kompetittività għat‑tkabbir u l‑impjiegi’ (ta’ 4.4%).
Il-Membru tal-QEA wissa li kieku l‑Kummissjoni, l‑awtoritajiet tal‑Istati Membri u/jew l‑awdituri indipendenti għamlu użu mill‑informazzjoni kollha li kienet disponibbli għalihom, kienu jkunu jistgħu jipprevjenu, jew jaqbdu u jikkoreġu proporzjon sinifikanti tal‑iżbalji qabel saru l-pagamenti relatati.
Is-Sur Brincat irrefera għal ‘Awditur tal-UE fil‑Qosor 2015’ li jesprimi t‑tħassib tal‑Qorti li l‑Kummisjoni ma ħejjietx tbassir tad-dħul u nfiq ta’ flus fuq medda ta’ bejn 7 sa 10 snin. Dan meta previżjoni bħal din tkun tippermetti lil partijiet interessati jantiċipaw rekwiżiti futuri ta’ pagament u prijoritajiet baġitarji futuri.
Il-Membru Malti ħeġġeġ ukoll biex il-flus tal-UE jintefqu f’konformità mal‑prinċipji ta’ ġestjoni finanzjarja tajba: ekonomija, effiċjenza u effettività.
Fir-Rapport Annwali 2015, Malta tissemma b’mod ġenerali fil‑kuntest tad-data rrapurtata dwar it-28 Stat Membru tal-UE, kif ukoll fil‑kuntest tat‑teħid tal-kampjuni (sampling) li sar għal reviews min-naħa tal‑Qorti biex tevalwa l‑qafas ta’ kontroll min-naħa tal‑Kummissjoni Ewropea. Fir‑rigward ta’ Malta, ir-Rapport Annwali ma jagħmel ebda referenza għal każijiet speċifiċi jew irregolari għas-sena 2015.
Is-Sur Brincat ħabbar li huwa nħatar membru tal‑Awla (Chamber) V l‑ġdida, li hija responsabbli mill-‘Finanzjament u amministrazzjoni tal‑Unjoni’, bir‑responsabbiltà għar-Rapport Annwali dwar id-Dħul tal-UE (Kapitolu IV). Ħabbar ukoll li nħatar ukoll biex ikun fuq Working Group responsabbli għat-tisħiħ tar‑rabtiet istituzzjonali tal‑Qorti.
Matul il‑laqgħa, is-Sur Leo Brincat fisser fid‑dettall l‑impenn tal‑Qorti biex tkompli tissaħħaħ u tiġġedded wara li qal li l-QEA bħalissa għandha quddiema bosta sfidi u opportunitajiet ġodda.
Huwa stieden u appella lill‑istakeholders kollha sabiex isiru aktar midħla tal‑fehmiet u r-rapporti kollha tal-QEA, u qal li bħalissa ninsabu fi żmien fejn kull ma tmur, il‑Qorti Ewropea tal‑Awdituri qed tinħall mir‑rabta stretta li kellha mal‑immaniġġjar finanzjarju korrett, u b’mod mgħaġġel qiegħda tifrex ħarsitha anki lejn governanza ekonomika akbar.
Is-Sur Brincat spjega u ta lista indikattiva tal-għadd dejjem jikber ta’ Special Reports li ħejjiet il‑Qorti fl-aħħar xhur, tal-Landscape Reviews li jagħtu ħarsa panoramika lejn issues topiċi u prijoritarji permezz ta’ approċċ cross-cutting, b’inputs minn għadd ġmielu ta’ sorsi, kif ukoll ta’ Performance Audits li huma maħsuba biex iħallu impatt dirett fuq iċ‑ċittadin innifsu.
Huwa temm jgħid li hekk kif l‑Qorti qed toqrob lejn l-40 sena mit‑twaqqif tagħha, l‑impenn għat-tisħiħ interistituzzjonali tal‑Qorti qed jiżdied, bil-għan li l-mission statement tal-QEA ikun jista’ jintlaħaq kif dejjem kien maħsub li jsir sa mill‑bidu nett.
Ritratt: Pierre Sammut – DOI
