Ftit jiem biss qabel il-poplu jmur jivvota fl-elezzjoni ġenerali, il-Prim Ministru Joseph Muscat tkellem mal-gazzetta KullĦadd dwar id-deċiżjoni li jsejjaħ elezzjoni għat-3 ta’ Ġunju, il-kampanja elettorali sa issa u l-proposti ewlenin għal-leġiżlatura li jmiss li għandu l-iktar għal qalbu. Din hi l-intervista li dehret dalgħodu.
Il-mistoqsija li dwiet madwar il-gżira fit-2 ta’ Mejju kienet: Għalfejn kien hemm bżonn elezzjoni bikrija? Għaliex waqt il-Presidenza Maltija tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea? Għaliex ma stennejtx l-eżitu tal-inkjesta maġisterjali?
Għaliex għalija, l-interess nazzjonali jiġi l-ewwel u qabel kollox. Li kieku ħarist lejn l-interessi tiegħi u tal-Partit Laburista, kont nistenna l-inkjesta toħroġ u tikkonferma li l-allegazzjoni Egrant hija l-akbar kalunja fl-istorja politika Maltija. Iżda bħala Prim Ministru, l-ewwel irrid inħares l-interessi tal-familji, in-negozji, il-ħaddiema u l-ekonomija b’saħħitha tagħna. Dmiri huwa li nsalva dak li bnejna flimkien u ma nħallix min jagħmel aktar ħsara għall-fini politiċi mill-aktar irresponsabbli. B’idi fuq il-kuxjenza, naf li ħadt l-aħjar deċiżjoni fl-interess nazzjonali u b’serenità ninsab konvint li l-aqwa żmien ta’ pajjiżna għadu ġej.
B’mod konsistenti sħaqt li jekk tinstab xrara li tindika xi tip t’involviment tiegħek jew ta’ familtek fil-każ Egrant inti twarrab immedjatament. Mistoqsija leġittima li għamlu bosta kienet dik li għaliex ma ħadtx l-istess tip t’azzjoni ma’ Konrad Mizzi u Keith Schembri. X’inhi t-tweġiba tiegħek lil dawk kollha ta’ rieda tajba li qegħdin jagħmlulek din il-mistoqsija.
Il-pożizzjoni tiegħi hi ċara u qed nerġa’ nisħaq li toħroġ meta toħroġ l-inkjesta, jekk din issib xi ħaġa fil-konfront tiegħi jien nirriżenja immedjatament. Dan ngħidu b’serenità kbira għaliex naf li jien qed ngħid il-verità assoluta u xejn inqas. Iżda jekk jinstab, kif jien konvint li se jinstab, li din kienet kalunja li rikeb fuqha Simon Busuttil, Busuttil ikollu jġorr ir-responsabbiltà politika u jwarrab, tkun xi tkun il-pożizzjoni tiegħu.
Fil-każ tiegħi d-differenza netta hi li jekk jinstab xi ħaġa, din ma kinitx iddikjarata u għaldaqstant inkun inqast mill-obbligi tiegħi. Dwar Konrad u Keith, jien naf li ħallast il-prezz għad-deċiżjonijiet tiegħi iżda naf ukoll li dawn kienu fl-interess nazzjonali biex pajjiżna jibqa’ miexi fit-triq tas-suċċess.
Meta saffart is-suffara, kulħadd kien qed jistenna l-Oppożizzjoni toħroġ il-kanuni elettorali wara li għamlet l-aħħar sentejn tħambaq li startjat il-magni. Iżda għal darb’oħra, rajna l-Partit Laburista lest għat-tiġrija u l-Partit Nazzjonalista maħsud u evidentament mhux preparat. Saħansitra osservaturi nnotaw kif irnexxielek tiġbed it-tapit minn taħt saqajn Busuttil. Taqbel ma’ din l-osservazzjoni?
Għall-Partit Nazzjonalista ma nistax nitkellem, però nemmen li l-poplu kapaċi jasal għal konklużjonijiet tiegħu. Nista’ nitkellem biss għall-moviment mibni madwar il-Partit Laburista, u l-viżjoni tiegħu biex flimkien ngħixu l-ħolma Maltija. Konna lesti għaliex bdejna naħdmu għal dan il-mument mill-ewwel ġurnata ta’ din l-amministrazzjoni. Kull miżura li wettaqna kienet parti mis-sisien sodi li bnejna biex illum deħlin għall-aqwa żmien ta’ pajjiżna. Il-pjan tagħna hu ċar u costed. Min-naħa l-oħra għandek koalizzjoni ta’ konfużjoni li lanqas biss qed taqbel fuq il-proposti tagħha, u wisq anqas hi kapaċi tiġġustifika l-kalkoli żbaljati tagħha. Għalhekk l-appell tagħna biex mhux biss ma niqfux nofs triq, iżda ma nreġġgħux l-arloġġ lura.
Il-manifest elettorali tal-Moviment Laburista hu wieħed ħolistiku li jaħseb f’kulħadd. Iżda li kieku kellek tagħżel l-aktar miżuri għal qalbek mill-manifest elettorali, liema jkunu?
Pajjiżna llum jinsab ekonomikament b’saħħtu, u issa rridu naraw li l-ġid verament jasal għand kulħadd. Qed nipproponu miżuri li ser ikomplu joħorġu n-nies mill-faqar, bħaż-żieda fil-paga minima, għall-ewwel darba f’25 sena, inkomplu nżidu l-pensjonijiet, u nżidu l-allowance tad-diżabilità daqs il-paga minima. Dan ser ikun il-pass illi jmiss.
Lil hinn mill-proposti elettorali, liema tara li hi l-akbar sfida għall-Prim Ministru li se jitla’ t-taraġ ta’ Kastilja nhar il-5 ta’ Ġunju 2017?
Wara t-3 ta’ Ġunju se jkun hemm Prim Ministru. Dan irid jerġa’ jġib is-sens ta’ għaqda, fejn irridu naħdmu bħala poplu wieħed biex il-pajjiż jirnexxi. Aħna lkoll Maltin fl-aħħar mill-aħħar u għalhekk il-politika ma tridx tkun mezz ta’ firda iżda mezz ta’ kif ser insaħħu pajjiżna.
Biex tmexxi l-pajjiż trid tkun tħobb lil pajjiżek. Frażi li issa saret sinonima miegħek u ma’ din il-kampanja elettorali. Lil hinn mir-rettorika politika, x’inhu l-messaġġ li trid twassal b’din il-frażi b’saħħitha?
Ma tistax taspira li tmexxi pajjiż meta f’nifs wieħed tgħid li tagħżel Malta u f’nifs ieħor tiġri ’l barra minn Malta biex tħammeġ isimha. Dak li assistejna għalih fl-aħħar xhur u ġimgħat hu sintomu ċar ta’ kap tal-Oppożizzjoni għami bil-kilba għall-poter. L-elezzjoni tgħaddi u jkun min ikun fil-Gvern irid jiffaċċja l-konsegwenzi tal-attakki insensati ta’ Simon Busuttil. Għaliex attakk fuqi huwa attakk fuq l-ekonomija, l-impjiegi, u l-għajxien tal-familji tagħna. Għalhekk huwa kruċjali li fit-3 ta’ Ġunju jintbagħat messaġġ ċar. Messaġġ b’saħħtu ta’ poplu magħqud li lest biex jgħix il-ħolma Maltija.
F’diversi okkażjonijiet Simon Busuttil tenna li l-poplu m’għandux jagħżel bejnu u bejnek, u lanqas fuq il-proposti taż-żewġ partiti. Fi kliemu, l-elettorat għandu jivvota fuq il-prinċipji. X’inhi r-reazzjoni tiegħek għal dan?
Simon Busuttil għandu problema għaliex minn kliemu jidher li qed jibża’ mill-ġudizzju tal-poplu. Lil hinn mill-kliem fieragħ tal-kap tal-Oppożizzjoni, l-għada tal-elezzjoni se jkollna Prim Ministru. Jgħid x’jgħid Simon Busuttil, l-għażla li l-poplu jrid jagħmel hi jekk iridx lili nkompli mmexxi lil dan il-pajjiż ’il quddiem, jew inkella jridx lil Simon Busuttil imexxi koalizzjoni ta’ konfużjoni li hi garanzija t’instabbiltà.
Dwar il-prinċipji, Simon Busuttil mhux jagħraf li dawn ma tistax tifridhom mill-proposti għall-konvenjenza politika. Il-proposti tagħna huma msejsa fuq erba’ prinċipji sodi li ser iwassluna għall-aqwa żmien ta’ pajjiżna. Proprju, il-prinċipju tal-ġustizzja soċjali li jwassal għall-prinċipju tal-mobbiltà soċjali, l-għaqda u l-ugwaljanza. Għall-kuntrarju, hija biss il-mibegħda lejja li qed tigwida l-koalizzjoni tal-konfużjoni. Mibegħda li qed tkompli ssaħħaħ lil dan il-moviment u li timlina b’kuraġġ biex nersqu għall-ġudizzju tal-poplu b’wiċċna minn quddiem.
Minn tinda għall-oħra, minn distrett għall-ieħor. Lil hinn mill-perspettiva politika, kampanja elettorali hija sfida kbira għal kull min hu involut, l-aktar għalik li ma tistax tieqaf minuta. Xi tfisser li tmexxi kampanja elettorali daqstant attiva? X’inhuma l-akbar sfidi, u fuq kollox l-isbaħ mumenti li se tibqa’ tgħożż minn din il-kampanja?
L-aktar ħaġa li ngħożż hija l-kuntatt dirett li jkolli man-nies kemm dawk li jaqsmu l-esperjenza tagħhom miegħi u l-esperjenzi ta’ dawk li għamilnielhom differenza f’ħajjithom. L-isfida tibqa’ li nkomplu nagħmlu differenza fil-ħajja ta’ aktar persuni.
Meta tħares lura lejn Marzu 2013, għandek xi dispjaċir, u hemm xi ħaġa li kont tagħmel differenti?
Naħseb aktar milli dispjaċiri aktar kont nagħmel xi affarijiet differenti bħal per eżempju tant kemm xtaqt nibda nwettaq il-programm tagħna, li f’okkażjonijiet għaġġilna u ma fhimniex biżżejjed il-makkinarju ta’ kif jaħdem il-Gvern. Ovvjament mill-iżbalji titgħallem u l-importanti huwa li tirrikonixxi fejn żbaljajt u timxi ’l quddiem b’dak li tkun tgħallimt.
Fuq kollox, dan il-Gvern irnexxielu jisboq l-aspettattivi fuq diversi oqsma. L-ewwel surplus f’35 sena, l-inqas qgħad, l-iktar rata ta’ nisa jaħdmu, inqas waiting lists, mediċini in stock, aktar libertajiet ċivili, riforma fl-edukazzjoni, eċċ…Iżda x’inhi l-aktar kisba li tagħmlek kburi bħala Prim Ministru ta’ dan il-pajjiż?
L-akbar kisba li jien kburi biha hija meta tajna d-drittijiet ċivili lill-koppji LGBTIQ. Permezz ta’ din il-liġi aħna tajna lura d-dinjità lil dawn il-koppji biex jgħixu ħajja normali, f’soċjetà moderna u progressiva. Iva kburi li pajjiżna llum jinsab ta’ quddiem nett u huwa ta’ eżempju għal pajjiżi oħra f’dan il-qasam.
Din hija t-tieni kampanja elettorali tiegħek bħala mexxej tal-Partit Laburista. X’inhuma d-differenzi li qed tara bejn Malta Tagħna Lkoll u L-Aqwa Żmien ta’ Pajjiżna?
Malta tagħna lkoll kien il-bidu ta’ proġett ambizzjuz għal pajjizna. Illum kulħadd konxju mit-tibdiliet li saru u mir-riżultati li nkisbu f’dawn l-aħħar erba’ snin. Illum ninsabu nofs triq biex lil pajjiżna ntuh dik il-qabża ta’ kwalità, u l-Aħjar Żmien ta’ Pajjiżna huwa rikonoxximent ta’ fejn ninsabu u fejn irridu naslu bħala pajjiż fejn kulħadd għandu l-potenzjal biex jimraħ aktar.
Huma bosta dawk li għal xi raġuni jew oħra għadhom mhux deċiżi dwar il-vot tagħhom, b’uħud saħansitra jsostnu li ma jridux jivvotaw. X’inhu l-messaġġ tiegħek lil dawn il-votanti?
Il-messaġġ tiegħi hu wieħed ċar. Naf li hemm min hu mweġġa’ għaliex stenna aħjar. Hemm ukoll min hu ġenwinament diżappuntat għaliex ma nqediex. Kulħadd il-polz tiegħu jħoss, iżda lil dawn il-persuni nassigurahom li ma nsejthomx. Għamilna ħafna f’erba’ snin, iżda ċertament li ma rnexxilniex nsewwu l-inġustizzji kollha ta’ 25 sena ta’ gvernijiet Nazzjonalisti.
Ħaġa waħda hi ċerta, il-Partit Laburista jżomm kelmtu. Bil-Partit Nazzjonalista tibqa’ ssofri l-inġustizzji għaliex min ħoloq il-problemi ma jistax ikun fdat biex isolvihom. U jekk xi kandidat tal-Partit Laburista daħaq bik, ibdel il-kandidat iżda mhux il-partit. Għaliex kwalunkwe astenzjoni jew vot lil xi partit ieħor huwa vot favur Simon Busuttil u l-koalizzjoni tal-konfużjoni. Ma nistgħux nieqfu nofs triq, u huwa biss il-Moviment Laburista li jista’ jwassalna għall-aqwa żmien ta’ pajjiżna.
