Infrastruttura Malta qed tagħmel restawr strutturali tal-Kappella tal-1729 iddedikata lil San Pawl Nawfragu, f’Ħ’Attard, sabiex issaħħaħha u twaqqaf ħsarat ikkawżati minn snin twal ta’ ċediment.
Studji u monitoraġġ tekniku li saru f’din il-kappella fl-2015 urew li għadd ta’ konsenturi li tfaċċaw snin qabel kienu kkaġunati minn ċaqlieq kostanti u gradwali tal-istruttura tagħha. L-istess studji identifikaw għadd ta’ interventi ta’ restawr li kienu meħtieġa biex isalvaw din il-binja. Madankollu, dan it-tisħiħ baqa’ ma sarx.
Wara diskussjonijiet mal-volontiera li jieħdu ħsieb din il-kappella u l-Kunsill Lokali Ħ’Attard, Infrastructure Malta offriet li tipprovdi r-riżorsi meħtieġa biex jibdew dawn ix-xogħlijiet ta’ restawr li tant ilhom meħtieġa. Din l-inizjattiva ttieħdet bħala parti mill-impenn tal-aġenzija li ssebbaħ u ttejjeb l-ambjent madwar ir-rotta tas-Central Link Project, li qed twettaq fit-toroq arterjali tal-istess inħawi ta’ Ħ’Attard, Ħal Balzan u Birkirkara.
Fil-ġimgħat li għaddew, kuntratturi speċjalizzati f’dan ix-xogħol bdew isaħħu l-istruttura tal-kappella b’aktar minn 100 vireg twal tal-azzar (rock bolts) tal-fibra tal-karbonju (carbon fibre rods), li jiddaħħlu fil-ħitan f’toqob dojoq imtaqqbin għalihom u jitwaħħlu f’posthom b’materjali apposta. Permezz ta’ dan it-tisħiħ, il-ħitan tal-kappella qed jintrabtu flimkien b’mod aktar sod biex jitwaqqaf iċ-ċaċliq li kien qed jikkaġuna l-konsenturi u ħsarat oħrajn. Ix-xogħol qed isir taħt id-direzzjoni tal-Perit Herman Bonnici, li kien involut f’diversi interventi ta’ restawr ta’ din il-kappella fis-snin li għaddew, u bl-għajnuna tat-tim tat-twettiq tal-proġetti ta’ Infrastruttura Malta.
Fl-istess waqt, permezz tal-koperazzjoni kontinwa li għandha mas-Sovrintendenza tal-Patrimonju Kulturali, il-periti ta’ Infrastructure Malta introduċew bidliet żgħar fil-pjanijiet tas-Central Link Project sabiex faċilitajiet ġodda għal dawk li jivvjaġġaw bil-mixi li kienu se jinbnew fl-istess inħawi jitressqu aktar lilhinn mill-kappella u minn binja ta’ razzett antik li hemm maġenbha. Dan ir-razzett kien se jiżżarma u jintrama f’post ieħor fl-istess żona iżda issa mhux ser jintmess. B’hekk l-ambjent storiku ta’ madwar il-kappella jiġi mħares aħjar.
Il-Kappella ta’ San Pawl għamlet ħafna snin magħluqa u abbandunata sakemm fl-2005 beda jitfassal pjan biex titranġa. Wara li saru l-ewwel interventi ta’ restawr, fl-2009 feġġew xquq fis-saqaf tal-binja, u minnhom beda jnixxi l-ilma tax-xita. Wara li saru t-tiswijiet meħtieġa, tfaċċaw bosta konsenturi oħrajn. Għalhekk inħasset il-ħtieġa li jsiru studji tekniċi u monitoraġġ fit-tul. Dawn l-istudji tal-2015 identifikaw l-interventi strutturali meħtieġa li qed twettaq Infrastruttura Malta bħalissa. Ix-xogħol mistenni jkun lesti fil-ġimgħat li ġejjin.
Infrastruttura Malta qed twettaq Central Link Project taħt il-monitoraġġ kontinwu ta’ arkeoloġi awtorizzati mis-Sovrintendenza tal-Patrimonju Nazzjonali. Dawn qed isegwu x-xogħlijiet mill-qrib, speċjalment it-tħaffir għall-pedamenti tat-toroq, korsiji għar-roti u faċilitajiet oħrajn ġodda li qed jintroduċi dan il-proġett. Meta jinstabu xi strutturi jew fdalijiet oħrajn ta’ interess, l-arkeologi jiskattaw proċedura stabbilita biex iġibuhom għall-attenzjoni tas-Sovrintendenza u jsiru studji tagħhom bir-reqqa. Skont it-tagħrif miġbur, is-Sovrintendenza mbagħad tiggwida lil Infrastruttura Malta dwar l-azzjonijiet li jkun jeħtieġ jittieħdu, li jistgħu jirrikjedu anke tibdil fil-pjanijiet approvati tal-proġett biex jiġu mħarsin sejbiet li jkun jixirqilhom konservazzjoni.
Dawn il-proċeduri jiġu segwiti wkoll meta jkun hemm xi binjiet li jkollhom jitneħħew minħabba l-proġett. Meta dawn ikun jeħtieġ jiġu konservati, Infrastructure Malta terġa’ tibnihom bl-istess materjali f’postijiet adekwati, skont metodi approvati mis-Sovrintendenza.
L-Inġinier Fredrick Azzopardi, Uffiċjal Kap Eżekuttiv ta’ Infrastruttura Malta, spjega li dawn l-inizjattivi ta’ ħarsien tal-wirt storiku jingħaqdu ma’ ħidmiet ambjentali oħrajn li qed tagħmel l-aġenzija permezz ta’ Central Link Project, fosthom iż-żieda ta’ 333 aktar siġar milli kien hemm qabel beda l-proġett, titjib fil-kwalità tal-arja bi tnaqqis konsiderevoli fl-emissjonijiet ikkaġunati mill-konġestjoni, u l-iżvilupp t’aktar minn 24,000 metru kwadru ta’ żoni msebbħin bi pjanti u siġar ġodda. “Ser inkomplu nistinkaw sabiex mhux biss intejbu l-effiċjenza, s-sigurezza u s-sostenibilità tal-infrastruttura tal-ivvjaġġar b’mezzi differenti f’din il-parti ċentrali ta’ Malta, iżda wkoll biex wara li nlestu dan l-investiment, il-familji u l-persuni li jgħixu u jaħdmu f’dawn l-inħawi jkollhom ambjent u kwalità ta’ ħajja aħjar,” stqarr l-Inġinier Azzopardi.
Għal aktar tagħrif u għajnuna, żur www.infrastructuremalta.com, jew ikkuntattja lil Infrastruttura Malta fuq 2334 1000, info.im@infrastructuremalta.com jew fuq Facebook, Twitter u Instagram.
