Il-MPE Laburista Alex Agius Saliba ilu jsegwi mill-qrib l-iżvilupp tad-diversi fatturi li jikkawżaw l-inflazzjoni. Huwa fisser il-passjoni tiegħu għal dan is-suġġett “ilni nsegwi bi tħassib dejjem akbar kif il-livell għoli u sostnut ta’ inflazzjoni qed inaqqar il-livell tal-għixien għall-membri l-aktar vulnerabbli tas-soċjeta’ u qed jikkawża taqlib fil-komunitajiet tagħna.”
Agius Saliba qiegħed jiffoka partikolarment fuq iż-żieda fil-prezzijiet tal-ikel, li qed isseħħ b’rata ogħla minn qabel u saret waħda mill-kawżi ewlenin tal-inflazzjoni. B’mod inkwetanti, it-tbassir ekonomiku jipprevedi li r-rata tal-inflazzjoni se tibqa’ għolja b’mod konsistenti għad-diversi xhur li ġejjin.
L-inflazzjoni għolja hija ġeneralment attribwita għal taħlita ta’ fatturi globali bħall-COVID, l-invażjoni Russa fl-Ukrajna, l-ostakli fil-katina tal-provvista, u n-nuqqas ta’ ħaddiema. Il-MPE Agius Saliba spjega kif tliet fatturi speċifiċi għall-pajjiż qed iwasslu għal rata ta’ inflazzjoni saħansitra ogħla f’Malta.
L-ewwel nett, Malta tbati mill-iżvantaġġ naturali li tkun gżira żgħira fil-periferija tal-Ewropa u għalhekk ma tistax tgawdi l-benefiċċji tal-ekonomiji ta’ skala. Aktar minn hekk, Malta mhijiex intitolata għal trattament preferenzjali jew assistenza li tista’ tippermettilha ttaffi s-suxxettibilita’ tagħha għal xokkijiet esterni fis-suq globali.
Minbarra dan, id-daqs u l-limitazzjonijiet ġeografiċi ta’ Malta wasslu għall-formazzjoni ta’ monopolji de facto fejn għadd żgħir ta’ importaturi jiddominaw swieq sħaħ. In-nuqqas ta’ kompetizzjoni neħħa l-pressjoni ‘l isfel fuq il-prezzijiet xprunata mis-suq u wassal għall-formazzjoni ta’ punti ta’ riferiment tal-prezzijiet informali u artifiċjalment għoljin. Dawn il-parametri referenzjarji, stabbiliti minn konvenzjoni taċita li ilha teżisti, jippermettu lill-ftit operaturi kbar li huma involuti jisfruttaw ir-rata għolja ta’ inflazzjoni biex iżidu l-profitti tagħhom li huma diġà kbar. Dan imbagħad jippermettilhom li jirrispondu b’mod aggressiv għal kwalunkwe importazzjoni parallela minn negozjanti iżgħar li jippruvaw ibaxxu l-prezzijiet.
Huwa dwar dan it-tielet aspett li l-MPE Agius Saliba talab lill-President tal-Kummissjoni Ewropea, Ursula von der Leyen, biex tieħu azzjoni. L-ipprezzar eċċessiv huwa ksur tal-antitrust f’termini tal-liġi tal-kompetizzjoni tal-Unjoni Ewropea. Il-leġiżlazzjoni tal-UE tipprojbixxi speċifikament l-abbuż ta’ pożizzjoni dominanti fis-suq biex jiġu imposti prezzijiet inġusti fuq il-konsumaturi.
Fi kliem l-MPE, “Jekk verament nemmnu li s-suq Uniku għandu jaħdem għall-benefiċċju tal-konsumaturi tagħna, irridu niżguraw li s-suq jaħdem b’mod korrett f’ kull Stat membru. Matul dan il-perjodu partikolari, irridu niġġieldu saħansitra aktar sabiex is-suq Uniku jindirizza l-prijoritajiet taċ-ċittadini tagħna u l-inkwiet tal-konsumaturi tagħna. Tlabt lill-Kummissjoni Ewropea biex tinvestiga b’mod urġenti l-abbuż potenzjali ta’ pożizzjonijiet dominanti fis-suq minn ftit importaturi, partikolarment fl-industrija tal-ikel. Se nagħmel dak kollu meħtieġ biex niżgura li l-konsumaturi soċjalment żvantaġġati ma jbatux b’mod sproporzjonat minn inflazzjoni għolja.”
