Il-Kunsill Malti għall-Arti ppreżenta programm ta’ tlett ijiem iffukat fuq it-tema kritikali tad-Dritt għall-Kultura, li hija parti essenzjali tal-Istrateġija2025, u tinforma x-xogħol attwali tal-Kunsill kif ukoll tal-Organizzazzjonijiet Kulturali Pubbliċi fi ħdan id-dekasteru tagħha, fi ħdan il-Ministeru għall-Wirt Nazzjonali, l-Arti u Gvern Lokali.
L-ewwel jumejn ta’ dan il-programm ġew ospitati u organizzati fi sħubija mal- Compendium of Cultural Policies and Trends, li tinkludi ‘Id-Dritt għall-Kultura: Konferenza Internazzjonali fuq il-Politika Kulturali’, kif ukoll il-Konferenza tal-Compendium Community, li tinkludi s-sitt assemblea tal-Compendium Association u l-Assembly of Compendium Experts, b’din tal-aħħar tkun laqgħa għal kull membru tal-bord, esperti, u membri li jiffurmaw parti mill-komunità tal-Compendium, u li jirrappreżentaw 43 pajjiż b’kollox.
‘Id-Dritt għall-Kultura: Konferenza Internazzjonali fuq il-Politika Kulturali’ attirat aktar minn mitt parteċipant ġejjin minn diversi sfondi, fosthom l-arti, il-kultura, u l-politika, b’21 kelliem b’kollox. Il-Kummissarju Ewropew għall-Ugwaljanza Helena Dalli tat id-diskors tal-bidu fejn qalet li “l-kultura m’għandiex tkun il-privileġġ riservat tal-ftit; hija dritt li għandu jitgawda minn kulħadd. Il-kultura tipposjedi poter b’saħħtu biex tegħleb l-istereotipi, tikkumbatti d-diskriminazzjoni, iżżarma l-fruntieri ta’ bejnietna, u tnissel sens ta’ appartenenza fi ħdan is-soċjetajiet tagħna. Għaldaqstant, għandha tkun parti integrali mill-approċċ politika tagħna kemm fuq livell Ewropew kif ukoll dak nazzjonali. Nixtieq infaħħar lill-Kunsill Malti għall-Arti talli organizzat din il-konferenza fuq id-dritt għall-kultura. Din il-laqgħa mhux biss terġa’ taċċenna l-impenn tagħna għal dan id-dritt fundamentali, iżda tipprovdi wkoll pjattaforma fejn inqisu kif nidentifikaw u nneħħu l-ostakli li jxekklu l-parteċipazzjoni sħiħa ugwali fil-ħajja kulturali.”
Il-konferenza kompliet tibni fuq is-suċċess tal-edizzjoni tas-sena li għaddiet li nżammet f’Bukarest, u tefgħet dawl fuq ir-realtajiet soċjali, politiċi, u ekonomiċi affaċċjati minn prattikanti kulturali u kreattivi mill-punto di vista tad-Dritt għall-Kultura, li jitqies bħala
kunċett trasversali li hu attwalment pertinenti f’politika kulturali internazzjonali. Kien hemm tliet panels prinċipali, fuq il-Libertà Artistika, id-Diversità Kulturali u l-Aċċessibbiltà, u d-Demokrazija Kulturali, li lkoll kemm huma kellhom kelliema minn organizzazzjonijiet u pjattaformi lokali u internazzjonali.
Il-Kap Eżekuttiv tal-Kunsill Malti għall-Arti Albert Marshall kien preżenti wkoll u għamel referenza għal dawn l-elementi li infurmaw dawn it-tliet panels, għaliex “kollha għandhom rwol ċentrali fl-Istrateġija2025 tal-Kunsill Malti għall-Arti u t-tliet temi ċentrali tagħha li huma Isma, Oħloq Imraħ. Dawn it-temi mhux biss jirriflettu d-diskors internazzjonali li jirrivolvi madwar il-politika kulturali, iżda jkompli jġibu fis-seħħ il-frott tal-Politika Kulturali Nazzjonali 2021 billi jaffermaw u javvanzaw id-dritt għall-kultura u l-istatus tal-artist – fuq bażi nazzjonali u lil hinn minn xtutna.”
Id-diskors ewlieni kien imwassal b’mod virtwali mill-awtur ċelebrat, avukat, u professura Dr Karima Bennoune, li indikat l-importanza tad-drittijiet kulturali għax huma fil-qofol tal-esperjenza umana, u għaldaqstant jagħmluhom essenzjali għad-drittijiet tal-bniedem. Hija kkonkludiet id-diskors tagħha billi qalet li “rridu nżommu mat-tama u mat-twemmin tagħna fl-abbiltà li nbiddlu l-affarijiet għall-aħjar. Li nsibu soluzzjonijiet flimkien għal problemi li jidhru bla soluzzjoni. Permezz tal-politika kulturali, aħna noffru pjattaforma lil ħafna ilħna f’qafas bla diskriminazzjoni, u noffru opportunitajiet biex nimmaġinaw is-soċjetajiet tagħna mill-ġdid. Dan kollu huwa diffiċli, iżda possibbli. Aħna nirrikonoxxu l-isfidi quddiemna iżda nirrifjutaw li nbaxxu rasna għalihom.”
Hekk kif ‘Id-Dritt għall-Kultura: Konferenza Internazzjonali fuq il-Politika Kulturali’ qarbet lejn it-tmien tagħha, Adrian Debattista, Kap tal-Istrateġija fi ħdan il-Kunsill Malti għall-Arti u l-Viċi-President tal-Compendium Association, qasam il-ħsibijiet u l-osservazzjonijiet tiegħu fuq id-diskussjonijiet ta’ matul il-jum u ġabar l-essenza tad-diskors:
“Fl-aħħar mill-aħħar, il-kultura sseħħ ġo komunitajiet. L-istituzzjonijiet qegħdin hemm biex jappoġġjawha. Il-komunitajiet u l-istituzzjonijiet huma parti mill-istess ekosistema kulturali. L-istituzzjonijiet qegħdin hemm biex jipprovdu r-riżorsi neċessarji ħalli jkunu jistgħu jseħħu aspirazzjonijiet kulturali. Biex wieħed jeżerċita d-dritt għall-kultura hemm bżonn ta’ riżorsi, u sfortunatament l-affarijiet mhumiex kullimkien l-istess minn dan l-aspett fil-kuntesti ġeopolitiċi differenti.
Il-kultura hija parti mill-ħajja ta’ kuljum tagħna b’mod jew ieħor. Mhijiex xi ħaġa li sseħħ f’binjiet biss, iżda bil-wisq aktar ’il barra minnhom.”
